Ook al was de transitie van haar vader geen enorme schok, Ella moest toch wennen. Haar vader zou nooit meer haar oude vader zijn. Ze beschrijft het rouwproces waar ze doorheen ging.
Mijn vader kwam twee jaar geleden naar mij toe om te vertellen dat ze transgender was. Haar letterlijke woorden waren: “Ik ga het toch doen”. Op dat moment was ik 23 jaar en ik dacht dat ik eindelijk alles een beetje onder controle had. Toen ik in groep 8 zat waren mijn ouders gescheiden, en naar mijn idee had ik dat net verwerkt. Ik kreeg al een helder beeld van hoe mijn volwassen leven eruit zou gaan zien. Ik moest alleen nog even sparen, en dan kon ik met mijn vriend gaan samenwonen. Verder was het ’af‘. Mooi niet dus.
Nadat mijn vader dat vertelde ging er veel door mijn hoofd. Waarom nu? Waarom überhaupt? Waarom heb je zo’n transitie niet eerder gedaan? Wat gaan mensen wel niet denken? Hoe moet ik dit mijn vrienden, familie en vriend vertellen? En het ergste vond ik dat mijn vader nooit meer mijn oude vader zou zijn. Ze begon de man die ze vroeger was als een zielig figuur te zien en noemde hem weleens Gollum (dat lelijke kleine karaktertje uit Lord of the Rings). Dat maakte me dan weer boos, want ook al heeft ze het over zichzelf, hij blijft wel mijn vader.
“ik weet nu dat die gevoelens van boosheid, verdriet en rouw uit een plek van heel veel liefde komen”
Aan deze nieuwe vrouw in mijn leven moet ik nog erg wennen, ook na twee jaar. Ze zei dat ze niet zoveel zou veranderen, alleen haar kleding en naam. Maar ik wist dat dat niet waar was. Ze is in die twee jaar anders gaan praten, maakt nieuwe bewegingen, heeft andere interesses ontdekt, en zelfs qua persoonlijkheid en gedrag denk ik soms: “wie is dit?”
En het is gek want ik weet dat ze dezelfde persoon is, dezelfde ouder. Ik weet dat zij niet minder van mij is gaan houden, en dat ze nog steeds dezelfde steun en toeverlaat wil zijn. We waren echt maatjes. Langzaam komt dat gevoel nu weer terug, maar het kost tijd. Ik ben thuis wat stiller geworden en heb een muurtje om mij heen gebouwd. Niet altijd heeft papa dit door maar soms wel. Dan vraagt ze of er iets is, maar dan weet ik nooit wat ik moet zeggen. Want er is niks. Ik ben alleen minder op mijn gemak denk ik. Thuis voelt niet altijd als hetzelfde thuis meer.
Zo graag wilde ik mijn vader steunen, óók emotioneel. Ik wilde blij voor haar zijn, opgelucht dat ze eindelijk kon zijn zoals ze zich altijd heeft gevoeld. Haar omgeving reageerde gelukkig heel fijn. Iedereen was begripvol, respectvol, en ging meteen haar nieuwe naam gebruiken. Dat maakte het voor mij alleen nog lastiger, want waarom had alleen ik er zoveel moeite mee? Zo leek ik een slechte dochter. Maar ik weet nu dat die gevoelens van boosheid, verdriet en rouw uit een plek van heel veel liefde komen. Als ik niet zoveel om mijn vader gaf, had ik ook niet zo’n moeite gehad met het feit dat ze mij ’verliet’. Want zo voelde het wel. Ik voelde me in de steek gelaten.
Die liefde kan ik nu het makkelijkst uiten door haar te helpen met praktische zaken. Samen stellen we mails op naar ziekenhuizen, genderpoli’s en andere zorgprofessionals. Alles gaat tegenwoordig natuurlijk digitaal, en wanneer mijn vader het woord DigiD ziet gaat ze nog net niet met dingen gooien (iets met een tikkeltje digibeet…). Dus op die manier help ik waar ik kan. Want ik hoop dat ze snel geholpen kan worden. Ze staat al twee jaar op de wachtlijst. Ze is volledig in sociale transitie gegaan, maar heeft nog geen hormonen of andere medische ingrepen kunnen doen. In haar hoofd en hart is ze in ieder geval vrouw, dat wel. De rest is voor haar nu alleen nog de kers op de taart, zegt ze weleens.
“Die liefde kan ik nu het makkelijkst uiten door haar te helpen met praktische zaken.”
Als ik terugkijk had ik het wel een beetje aan zien komen hoor. Sinds de scheiding van mijn ouders wonen wij al met zijn tweeën. Ik doe thuis de was. En op een dag kwam ik na het weekend vrouwenkleding tegen. Toen dacht ik gewoon: “Oké, wat voor hobby’s papa in het weekend heeft, moet hij zelf weten!” En schoof ik het af op het idee dat mijn vader gewoon een beetje gek was. Ze droeg toen ook al oorbellen en nagellak. Soms ’s avonds een nachtjapon. Maar op de een of andere manier was dat normaal thuis. Dat is er zo langzaam ingeslopen dat we er niet bij stilstonden dat andere vaders niet in nachtjaponnen en met nagellak lopen. Toen mijn vader uit de kast kwam, schrok ik dus niet geweldig. Ik was vooral in de war over wat dit voor mij zou betekenen. Voor mijn leven zonder die vader.
En je vader in een jurk op je bruiloft?! Dat soort dingen leken al helemaal een koortsdroom. Toch was dat nu de nieuwe realiteit. Maar ik denk dat ze er prachtig uit zal zien. Ze vraagt af en toe mijn advies over kleren en make-up. Dan vind ik het wel leuk om haar dat te leren. Ik heb nooit een zusje gehad, of echt dikke vriendinnen. En mijn moeder is ook niet van het optutten, ik heb best een stoere moeder. Op deze manier kan ik toch nog die ’meidendingen’ met iemand ontdekken. Dat is wel geinig.
Maar samen kleding shoppen gaat mij nog net te ver. Dan ben ik toch bang dat iemand een nare opmerking maakt, en dan voel ik mij zo machteloos. Ik wil mijn vader het liefst kunnen beschermen voor de buitenwereld. Want ik weet hoe gemeen de wereld kan zijn. Als we boodschappen gaan doen, word ik ook automatisch wat alerter. Dan heb ik het gevoel dat ik de ouder ben, en iedereen die haar ook maar gek aankijkt, krijgt een strenge waag-het-niet-blik van mij terug.
Niemand komt aan mijn vader.
Ella is niet de echte naam van de auteur.
Luister naar Ella’s verhaal en gesprekken met experts op Spotify.
Foto (cc) The Gender Spectrum Collection van Broadly