Transgender kieshulp: Transvote 2023

Trans onderwerpen in partijprogramma’s

Komende verkiezingen staat er voor transgender personen veel op het spel. Zo wordt de transgenderwet volgende kabinetsperiode behandeld, is er een initiatiefwet ingediend waarmee non-binaire mensen zonder tussenkomst van de rechter een X in het paspoort kunnen krijgen, en is het hard nodig dat de transgenderzorg verbeterd wordt. Het is daarom extra belangrijk dat mensen weten wat de standpunten van de politieke partijen op transgenderonderwerpen zijn. Wij hebben uitgezocht wat de partijen zeggen en vinden over de belangrijkste transgender onderwerpen.

We hebben ons gebaseerd op hun verkiezingsprogramma, de standpunten in de Rainbowvote, hun stemgedrag op moties, hun uitspraken tijdens de behandeling van de transgenderwet en uitspraken van de partijen in (social) media.

In de tabel hieronder vind je hoe de partijen staan tegenover de  transgenderwet, de transgenderzorg, het transitieverlof en de wettelijke mogelijkheid voor een x op officiële documenten: voor (+), neutraal  (+/-) of tegen (-), of een ? als het onduidelijk is doordat bronnen over hun standpunt (nog) ontbreken. Hiernaast staat er of partijen wel (+) of niet (-) mee hebben gedaan met de rainbowvote van COC Nederland waarin ze uitgebreider ingaan op hun  standpunten over lhbti onderwerpen.

Transvote 2023

De standpunten van alle partijen met minstens 1 zetel in de Kamer en/of in de opiniepeilingen zijn zo goed mogelijk verwerkt. De politieke partijen worden in de transvote weergeven van positief tot negatief op de transgender thema’s. Hierna is de ordening bepaald door het aantal zetels van de partij volgens de opiniepeilingen van donderdag 9 november 2023.

Wil je meer details weten over wat de partijen zeggen over deze onderwerpen? Hieronder lees je per partij waar wij deze tabel op gebaseerd hebben.

Om het overzicht beknopt te kunnen houden, hebben wij ons slechts op vijf hoofdpunten gebaseerd. Wanneer partijen nog op andere punten extra aandacht (zowel positief als negatief) tegen trans mensen hebben, dan hebben wij dat aan het partijoverzicht toegevoegd.

Verantwoording van partijen (op alfabetische volgorde)

BBB

Transgenderwet: –

De BBB spreekt zich in haar programma niet expliciet uit over de transgenderwet. Wel gaf fractievoorzitter Caroline van der Plas tijdens de behandeling van de transgenderwet aan dat ze voorstander is van tussenkomst van een psycholoog of een andere deskundige, een huisarts bijvoorbeeld.

Transgenderzorg: +/-

Hierover staat in BBB’s verkiezingsprogramma het volgende:

“BBB erkent de unieke uitdagingen waarmee transgenders worden geconfronteerd en benadrukt het belang van snelle en kwalitatieve zorg voor zowel jongeren als volwassenen. Een zorgvuldig besluitvormingsproces ondersteund door zorgprofessionals indien jongeren en kinderen een medische transitie overwegen is erg belangrijk, zeker nu we een toenemend aantal aanmeldingen bij genderklinieken constateren.”

Ook geeft de BBB aan dat zij zich niet als partij hard zal maken voor medisch ethische kwesties. Partijleden mogen zelf beslissen hoe ze tegenover deze onderwerpen staan. Eerder stemde BBB ‘fiftyfifty’ bij de motie of puberteitsremmers verboden moesten worden. BBB stemde wel unaniem voor de motie voor meer transgenderklinieken om de wachtlijsten terug te dringen. Hierdoor is de partij verdeeld op het onderwerp transgenderzorg.

X op officiële documenten: onbekend

Het standpunt van de BBB over de X op officiële documenten is nog onduidelijk.

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van BBB over transitieverlof is nog onduidelijk.

Deelname Rainbowvote: –

BBB heeft de Rainbowvote niet ingevuld, maar wel kandidaten aangedragen. Ook zijn ze niet ingegaan op de uitnodiging van het regenboogdebat van COC Nederland.

Overige transspecifieke aandacht:

Mona Keijzer, nummer 2 van de BBB-kandidatenlijst, sprak zich op X negatief uit dat een trans vrouw Miss Nederland is geworden: “Fijn voor Rikkie Kolle maar ook dit is weer een voorbeeld van hoe de woke genderideologie ‘ik ben wie ik denk dat ik ben en de samenleving heeft daar zondermeer in mee te gaan’ leidt tot het verlies van vrouwen.”

Terug naar de tabel Transvote 2023.

BIJ1

Transgenderwet: +

In hun verkiezingsprogramma stellen zij: “Een genderwijziging mag zonder beoordeling en zo vaak als nodig.”

Transgenderzorg: +

Bij1 stemde tegen het verbod op puberteitsremmers en voor de motie om meer trans klinieken te openen. Daarnaast pleit het verkiezingsprogramma van BIJ1 voor verbeteringen in de transgenderzorg:

“De zorg voor trans personen moet worden gezien als een reguliere vorm van medische zorg en moet worden meegenomen in het basiscurriculum van medische gezondheidsopleidingen. We vergroten het aanbod van transzorg en er worden meer transklinieken geopend. Expertise wordt gedeeld tussen de vijf grootste ziekenhuizen, zodat wachtlijsten kunnen worden weggewerkt. (Hormoon)behandelingen en operaties worden vergoed, zonder toestemming van ‘experts’ en verzekeringen. Huisartsen worden opgeleid voor hormoonbehandelingen. Daarnaast hoeven trans personen geen diagnose meer te ontvangen om zorg te krijgen.”

X op officiële documenten: +

BIJ1 wil genderregistratie waar mogelijk afschaffen, maar zolang het nog bestaat, vinden zij dat er ook een non-binaire optie mogelijk moet zijn.

Transitieverlof: +

BIJ1 is een voorstander van het inregelen en vrijmaken van middelen voor het transitieverlof, zoals aangegeven in het regenboogdebat en in de Rainbowvote.

Deelname Rainbowvote: +

BIJ1 heeft de Rainbowvote ingevuld en kandidaten doorgegeven. Wil je meer weten over hun lhbti+ standpunten en kandidaten? Kijk dan verder op Rainbowvote.

Overige transspecifieke aandacht:

In het verkiezingsprogramma heeft BIJ1 veel aandacht voor lhbti kwesties, en wat betreft de kwestsbare positie van asielzoekers en sekswerkers, in het bijzonder aandacht voor trans mensen.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

BVNL

Transgenderwet: –

BVNL’s standpunt over de wet is op hun website te vinden: “BVNL wil dat de deskundigenverklaring die nu nog nodig is om een wijziging in de geslachtsregistratie door te voeren behouden blijft en een onderzoek naar de invloed van omgevingsfactoren op genderdysforie bij jongeren.”

Transgenderzorg: –

In september stemde BVNL (toen nog onder de naam Groep van Haga) voor de motie om puberteitsremmers af te schaffen, met als argument dat jongeren zouden worden geïndoctrineerd met woke-ideologie. BVNL stemde tegen de motie voor onderzoek naar meer transgenderklinieken om de wachtlijsten terug te dringen en voor de motie om puberteitsremmers af te schaffen.

X op officiële documenten: onbekend

Het standpunt van BVNL over de X op officiële documenten is nog onduidelijk

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van de BVNL over transitieverlof is nog onduidelijk.

Deelname Rainbowvote:

BVNL heeft de Rainbowvote niet ingevuld, noch kandidaten aangedragen.

Overige transspecifieke aandacht:

Het verkiezingsprogramma van BVNL zegt nergens expliciet iets over transgender personen. BVNL spreekt zich echter wel verschillende keren uit tegen het ‘woke-isme en ideologische indoctrinatie’ en de seksualisering van kinderen op basisscholen.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

CDA

Transgenderwet: +/-

In hun verkiezingsprogramma zegt het CDA voorstander te zijn van een transgenderwet:

“We willen praktische problemen en onveilige situaties voor transgender personen oplossen. Een transgenderwet, zorgvuldig getoetst aan onze uitgangspunten, kan hier recht aan doen.”

Maar wat deze wet dan precies zou inhouden, of aan welke uitgangspunten deze getoetst zou moeten worden, wordt niet verduidelijkt. Het wetsvoorstel voldoet hier nog niet volledig aan, vandaar dat ze in de Rainbowvote (waar een neutrale optie geen mogelijkheid is) een min hebben ingevuld.

Transgenderzorg: +

CDA is een voorstander van alle in de Rainbowvote voorgestelde verbeteringen met betrekking tot de transgenderzorg. Het CDA stemde ook tegen de afschaffing van puberteitsremmers en voor de motie voor onderzoek naar meer transgenderklinieken om de wachtlijsten terug te dringen.

X op officiële documenten: +

Tijdens het regenboogdebat van COC Nederland stak CDA haar hand omhoog om de initiatiefwet om een X mogelijk te maken op het paspoort te steunen.

Transitieverlof: +

CDA is een voorstander van het inregelen en vrijmaken van middelen voor het transitieverlof, zoals duidelijk werd in het regenboogdebat en in de Rainbowvote.

Deelname Rainbowvote: +

CDA heeft de Rainbowvote ingevuld en kandidaten doorgegeven. Eline Vedder van het CDA nam deel aan het regenboogdebat van COC Nederland. Wil je meer weten over al hun lhbti+ standpunten en kandidaten? Kijk dan verder op Rainbowvote.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

ChristenUnie

Transgenderwet: –

In het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie staat dat zij tegen zelfidentificatie zijn: “Betrokkenen moeten een deskundige kunnen spreken om de gevolgen te overzien van een keuze voor wijziging van het juridisch geslacht. De ChristenUnie is daarom tegen de nieuwe transgenderwet. Zelfidentificatie (zonder tussenkomst van een professional) kan geen uitgangspunt zijn voor keuzes rond geslachtsregistratie en mede daarom geen beslissend criterium in wet- en regelgeving.”

Transgenderzorg: +/ –

In hun verkiezingsprogramma spreekt de ChristenUnie zich uit voor voldoende aanbod van transgenderzorg.

“Genderdysforie vraagt om erkenning en goede zorg. Transmensen moeten kunnen rekenen op goede zorg die aan de gebruikelijke normen voldoet, is gebaseerd op wetenschappelijk bewijs en gekoppeld aan wetenschappelijk onderzoek naar effecten op korte en lange termijn. Er moet een adequaat en voldoende aanbod van zorg beschikbaar zijn, ook omdat lang wachten op adequate zorg leidt tot meer depressies en suïcides. Goede transgenderzorg moet zorgvuldig zijn.” De CU stemde voor de motie voor onderzoek voor meer transgenderklinieken om de wachtlijsten terug te dringen.

CU stemde in september tegen een geheel op puberteitsremmers. Wel gaven zij de kanttekening dat zij zich zorgen maken over hoe puberteitsremmers nu worden voorgeschreven. Dit komt ook terug in hun verkiezingsprogramma waarin ze ook de toename van trans jongeren zorgwekkend noemen.

“We moeten waken voor een cultuur waarin het bevragen van de eigen genderidentiteit de norm wordt en de eigen sekse secundair is of niet meer dan een bij de geboorte door ouders of verloskundige gemaakte keuze, die naderhand onjuist wordt geacht. Het bevestigen van kinderen en jongeren in hun meisje of jongen zijn is onderdeel van een normale en gezonde ontwikkeling van kinderen en jongeren. De recente koerswijzigingen en herziende richtlijnen in andere Europese landen verdienen ook een gesprek in Nederland. Juist voor de nieuwe sterk groeiende doelgroep is het belangrijk dat psychologische hulp geboden wordt.”

X op officiële documenten: onbekend

Het standpunt van de ChristenUnie over X op officiële documenten is nog onduidelijk.

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van de ChristenUnie over transitieverlof is nog onduidelijk.

Deelname Rainbowvote: –

De ChristenUnie heeft (nog) niet deelgenomen aan de Rainbowvote en is ook niet ingegaan op de uitnodiging bij het regenboogdebat.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

DENK

Transgenderwet: –

DENK spreekt zich in hun verkiezingsprogramma expliciet uit tegen de transgenderwet:

“DENK is tegen de transgenderwet. De leeftijdgrens mag niet lager worden dan 16 jaar om een geslachtsregistratie te wijzigen. Sterker nog, DENK is vóór het verhogen van de leeftijdsgrens naar minimaal 18 jaar. Daarnaast blijft een deskundigenverklaring nodig om zo’n ingrijpende beslissing te onderbouwen.”

Transgenderzorg: –

DENK stemde afgelopen september tegen de motie voor onderzoek naar meer trans klinieken om de wachtlijsten terug te dringen in de zorg. Ook stemde ze voor de motie om puberteitsremmers te verbieden. Dat ze tegen medische transgenderzorg zijn voor minderjarigen maken ze nogmaals expliciet in hun verkiezingsprogramma.

“DENK is tegen pubertijdsremmers en tegen hormonale behandelingen bij minderjarigen.”

X op officiële documenten: onbekend

Het standpunt van Denk over de X op officiële documenten is nog onduidelijk

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van Denk over transitieverlof is nog onduidelijk.

Deelname Rainbowvote: –

DENK heeft de Rainbowvote (nog) niet ingevuld.

Overige transspecifieke aandacht in het programma:

“Het opdringen van een vorm van LHBTI activisme noemen wij regenboogdwang. Denk bijvoorbeeld aan gendertransitie die wordt gedoceerd op hele jonge leeftijd aan kinderen.”

Terug naar de tabel Transvote 2023.

D66

Transgenderwet: +

In het verkiezingsprogramma van D66 staat:

“We maken het mogelijk om zonder tussenkomst van de rechter of de psycholoog de registratie van je geslacht te wijzigen.” en

“We willen dat het ook voor personen jonger dan zestien mogelijk wordt de geslachtsregistratie zonder tussenkomst van de rechter te wijzigen. Dit gebeurt onder het gezag van de wettelijk vertegenwoordigers, zoals de ouders.”

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“Transgender personen moeten vaak lang wachten op zorg. Dat heeft ingrijpende gevolgen. D66 zal zich blijvend inzetten voor de aanpak van de wachtlijsten voor transgenderzorg.”

D66 stemde voor de motie voor onderzoek naar meer trans klinieken om de wachttijden terug te dringen. D66 stemde tegen de motie om puberteitsremmers af te schaffen (bron: Rainbowvote).

X op officiële documenten: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“We willen dat mensen een X als geslachtsregistratie kunnen opnemen en stoppen onnodige registratie van geslacht”

Transitieverlof: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“Er komt een wettelijk transitieverlof voor transgender personen, waarbij het loon wordt doorbetaald – naar voorbeeld van het zwangerschapsverlof.”

Deelname Rainbowvote: +

D66 heeft de Rainbowvote ingevuld en kandidaten doorgegeven. Rob Jetten van D66 nam deel aan het regenboogdebat van COC Nederland. Wil je meer weten over hun lhbti+ standpunten en kandidaten? Kijk dan verder naar de Rainbowvote.

(Overige) transspecifieke aandacht:

Uit het verkiezingsprogramma:

“D66 wil dat het Wetboek van Strafrecht en de Algemene wet gelijke behandeling duidelijk maken dat discriminatie op grond van seksuele gerichtheid, geslachtskenmerken, genderidentiteit en genderexpressie verboden en strafbaar zijn.”

Terug naar de tabel Transvote 2023.

FvD

Transgenderwet: –

FvD gaat niet in op de transgenderwet in het verkiezingsprogramma en heeft ook de Rainbowvote niet ingevuld. Uit de behandeling van de transgenderwet wordt duidelijk dat Forum voor Democratie tegen de transgenderwet is:

“Niemands belang is met deze wet dus gediend. Niet het belang van mannen, niet het belang van vrouwen en ook niet het belang van transgenders worden ermee geholpen.” (Van Houwelingen, behandeling transgenderwet 28 september)

Transgenderzorg: –

Over transgenderzorg schrijven zij het volgende in hun partijprogramma: “Er komt een verbod op transgender-propaganda op scholen en in tv-programma’s voor de jeugd. Ook wordt het onmogelijk voor minderjarigen om geslachtsveranderingsoperaties te ondergaan of hormoontherapie/ puberteitsremmers te nemen. Een onafhankelijke commissie gaat de politieke sturing in schoolboeken onderzoeken en zoveel mogelijk terugdringen.”

De motie om puberteitsremmers af te schaffen kwam van Forum voor Democratie. Ook stemde ze tegen onderzoek voor meer trans klinieken om de wachtlijsten terug te dringen.

X op officiële documenten: –

In het verkiezingsprogramma van FvD wordt er niet gesproken over erkenning van non-binaire personen. In het NOS op 3 debat zegt Baudet tegen een non-binair persoon: ‘Jij bent iets wat niet bestaat. Ik kan ook zeggen dat ik een alien ben, maar dat bestaat niet.’ Ook eerdere uitspraken van Forum voor Democratie maken duidelijk dat ze negatief staan tegenover de erkenning van non-binaire mensen.

Transitieverlof: onbekend.

Het standpunt van FvD over transitieverlof is nog onduidelijk.

Deelname Rainbowvote: –

Forum voor Democratie heeft (nog) niet deelgenomen aan de Rainbowvote.

Overige transspecifieke aandacht:

“Een wettelijk verbod op transgender-propaganda op scholen en in TV-programma’s voor de jeugd en een einde aan LGBT+ campagnes vanuit overheidsinstellingen.”

Terug naar de tabel Transvote 2023.

JA21

Transgenderwet:-

Uit de behandeling rondom de transgenderwet wordt duidelijk dat JA21 negatief staat tegenover de transgenderwet: “Voor mijn fractie is de basis simpel: geslacht en gender zijn niet hetzelfde. Een juridisch geslachtsverandering doorvoeren terwijl er medisch gezien niets aan het geslacht verandert en er enkel aanspraak wordt gemaakt op een andere genderidentiteit, is dus in strijd met de werkelijkheid. Dat heeft niets te maken met het onnodig pesten van trans personen of het onnodig moeilijk maken van een reeds ingrijpende persoonlijke worsteling. Het heeft te maken met zorgvuldigheid en realiteit. Is de minister het met mijn fractie eens dat in officiële documenten van de overheid objectieve gegevens thuishoren en dat subjectieve gegevens daar dus niet in thuishoren? Eenvoudig: in het paspoort hoort de aanduiding van het geslacht en niet het gender. Graag een reactie hierop. De bezwaren van mijn fractie zijn samen te vatten in drie groepen: kinderen, vrouwen en transgenders zelf.”

Transgenderzorg: –

JA21 stemde voor een verbod op belangrijke transgenderzorg (puberteitsremmers en hormoonblokkers) voor minderjarige transgenderpersonen. Ze stemmen wel voor de motie voor onderzoek naar meer trans klinieken om de wachtlijsten terug te dringen.

X op officiële documenten: onbekend

Het standpunt van JA21 over de X op officiële documenten is nog onduidelijk

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van JA21 over transitieverlof is nog onduidelijk.

Deelname Rainbowvote:-

JA21 heeft (nog) niet deelgenomen aan de Rainbowvote.

Overige transspecifieke aandacht:

Het JA21 partijprogramma heeft niets expliciets opgenomen over transgender mensen of lhbti+.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

NSC

Transgenderwet: –

In het NSC verkiezingsprogramma staat:

“Wij vinden het goed dat transgenders hun geslacht kunnen veranderen, maar zijn tegen de voorgestelde verruiming van de Transgenderwet die de deskundigenverklaring schrapt.”

Transgenderzorg: +/-

In het verkiezingsprogramma staat:

“We hebben oog voor de worsteling die jongeren kunnen hebben met identiteit en gender. Er moet een laagdrempelig aanbod zijn waar zij terechtkunnen voor advies en hulp. Wij willen een grondig wetenschappelijk advies over genderbehandeling op jonge leeftijd zoals vermeld in het ‘Dutch protocol’ over onder meer puberteitsremmers.” NSC (toen nog Lid Omtzigt) stemde voor de motie voor onderzoek voor meer transgenderklinieken om de wachtlijsten terug te dringen. In september stemde NSC tegen een geheel verbod op puberteitsremmers, maar wel met de kanttekening dat zij zich zorgen maken over hoe puberteitsremmers nu worden voorgeschreven.

X op officiële documenten: onbekend

Het standpunt van NSC over de X op officiële documenten is nog onduidelijk.

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van NSC over transitieverlof is nog onduidelijk.

Deelname Rainbowvote: –

NSC heeft COC laten weten niet in te gaan op de uitnodiging voor deelname aan het regenboogdebat en niet deel te nemen aan de Rainbowvote.

Overige transspecifieke aandacht

“Het verbod op discriminatie (art. 1 van de Grondwet) is een basiswaarde van de democratische rechtstaat en een waarborg voor menselijke waardigheid. Dit verbod heeft niet alleen betrekking op ras, godsdienst en geslacht, maar ook op seksuele diversiteit en genderdiversiteit. We bestrijden alle vormen van discriminatie en zetten ons in voor een volwaardige acceptatie van LHBTI’ers op school, op het werk en in de samenleving.”

Terug naar de tabel Transvote 2023.

GroenLinks & PvdA

Transgenderwet: +

In het verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA staat:

“De procedure om in bestaande geboorteaktes de vermelding van het geslacht te wijzigen, wordt versimpeld; de nu nog verplichte “deskundigenverklaring” vervalt.” Ook in de Rainbowvote en het regenboogdebat geven ze aan voor de nieuwe transgenderwet te zijn.

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“We maken werk van de wachtlijsten in de transgenderzorg en zorgen dat deze zorg zoveel mogelijk regionaal beschikbaar wordt, met goede ondersteuning in plaats van poortwachterpsychologen.” en “Mensen die gebruik willen maken van transzorg hoeven hier niet meer verplicht een diagnose voor te krijgen, maar hebben recht op directe zorg.” GroenLinks en PvdA stemden voor de motie voor onderzoek naar meer trans klinieken om de wachttijden terug te dringen. Ook stemden ze tegen de motie om puberteitsremmers af te schaffen.

X op officiële documenten: +

In het verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA staat:

“De verplichte geslachtsregistratie bij de overheid schaffen we af en we maken het mogelijk om op identiteitspapieren geen geslacht te laten vermelden of een andere aanduiding dan M of V te kiezen.”

Transitieverlof: +

In het verkiezingsprogramma staat: “Werknemers krijgen recht op transitieverlof (medisch en anderszins).” Ook tijdens het regenboogdebat liet GroenLinks-PvdA weten voor het wettelijke recht op transitieverlof te zijn, en dat daar middelen vrij voor worden gemaakt.

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor de standpunten van Groenlinks/PvdA over ook andere lhbti kwesties en de voorgedragen kandidaten. Ook kan je hier het regenboogdebat terugkijken waarin Jesse Klaver meedeed.

Overige transspecifieke aandacht:

In het verkiezingsprogramma is er nog meer aandacht voor het verbeteren van de situatie voor lhbti+ mensen, onder meer op het gebied van de strafwet: “We scherpen het Wetboek van Strafrecht en de Algemene wet gelijke behandeling aan, zodat duidelijk wordt dat ook de discriminatie op basis van LHBTQIA+ strafbaar is (ook voor de BES-eilanden).”

Terug naar de tabel Transvote 2023.

Partij voor de Dieren

Transgenderwet: +

In het verkiezingsprogramma van Partij voor de Dieren staat:

“We schaffen de officiële geslachtsregistratie overal waar dat kan af. Tot die tijd krijgt iedereen die daar behoefte aan heeft een laagdrempelige, kosteloze officiële erkenning van hun sekse en/of genderidentiteit. De deskundigenverklaring vervalt en ook mensen onder de 16 jaar kunnen hun geslachtsregistratie met toestemming van hun ouders wijzigen.”

X op officiële documenten: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“We schaffen de officiële geslachtsregistratie overal waar dat kan af. Tot die tijd krijgt iedereen die daar behoefte aan heeft een laagdrempelige, kosteloze officiële erkenning van hun sekse en/of genderidentiteit. De deskundigenverklaring vervalt en ook mensen onder de 16 jaar kunnen hun geslachtsregistratie met toestemming van hun ouders wijzigen.”

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“We investeren in het verkorten van de lange wachtlijsten voor de transgenderzorg, door onder andere huisartsen proactief te informeren over het begeleiden van bijvoorbeeld hormoonbehandelingen. Aansluitend op wereldwijde ontwikkelingen, koppelen we transgender zijn los van de huidige stigmatiserende psychiatrische diagnoses, en gebruiken we in plaats daarvan nieuwere internationale richtlijnen zoals de ICD-11. Het recht tot zelfbeschikking van transgender- en non-binaire personen zetten we centraal.”

Transitieverlof: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“Transitieverlof wordt wettelijk geregeld.” Ook tijdens het regenboogdebat liet PvdD weten voor het wettelijke recht op transitieverlof te zijn, en dat daar middelen vrij voor worden gemaakt. (bron: regenboogdebat)

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor de standpunten van de PvdD over ook andere lhbti kwesties en de voorgedragen kandidaten. Ook kan je hier het regenboogdebat terugkijken waarin Ines Kostic deelnam.

Overige transgenderspecifieke aandacht:

PvdD heeft meerdere passages opgenomen om de situatie te verbeteren voor lhbti+ personen, daarbij trans personen vaak expliciet genoemd, zoals bij Asiel: “De overheid zorgt voor veilige opvang voor LHBTIQA+-asielzoekers. Er komt in het asielbeleid meer specifieke aandacht voor transgender, intersekse, aseksuele en bi+-personen.” Zie voor meer informatie de Rainbowvote.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

PVV

Transgenderwet: –

PVV is fervent tegenstander van de transgenderwet. Zo werd duidelijk tijdens de algemene beschouwingen eind september. Tijdens de behandeling van de nieuwe transgenderwet zei PVV-Kamerlid Lilian Helder:

“Het zal u dus niet verbazen dat mijn fractie met volle overtuiging tegen dit wetsvoorstel zal stemmen, gebaseerd op nuchter en gezond verstand, waar zo vaak een beroep op wordt gedaan. Zoals vorige week al is gezegd — ik herhaal daar een klein stukje van — vinden wij dat mensen hun eigen keuzes moeten maken, of ze nu man, vrouw, hetero, homo of transseksueel zijn en van wie ze ook houden. Maar het moet niet opgedrongen worden. En

eigenlijk afrondend: laat onze kinderen met rust!”

Transgenderzorg: –

PVV stemde tegen de motie om meer onderzoek te doen naar trans klinieken om de wachttijden van de transgenderzorg te verminderen. Hiernaast stemde de meerderheid van de PVV voor de motie om puberteitsremmers te verbieden. Van de PVV stemden 3 Kamerleden tegen de motie om puberteitsremmers te verbieden, en 13 andere PVV Kamerleden voor.

X op officiële documenten: onbekend

Het standpunt van de PVV over de X op officiële documenten is nog onduidelijk.

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van de PVV over transitieverlof is nog onduidelijk.

Deelname Rainbowvote: –

De PVV heeft niet gereageerd op de uitnodiging voor het regenboog debat en deelname aan de Rainbowvote.

Overige transspecifieke aandacht:

In het verkiezingsprogramma van PVV staat:

“Gemeenten werken niet mee aan gender-maatregelen, klimaatwaanzin en diversiteitsgeneuzel” en “Schoolkinderen worden geïndoctrineerd met klimaatactivisme, genderwaanzin en met een gevoel van schaamte over de geschiedenis van ons land. Wij willen onderwijs dat vrij is van politiek activisme.”

Terug naar de tabel Transvote 2023.

SGP

Transgenderwet: –

In het verkiezingsprogramma van SGP staat:

“Zelfidentificatie als uitgangspunt voor het wijzigen van de vermelding van geslacht in de geboorteakte is ongewenst. De SGP wijst daarom de voorgestelde wijziging van de Transgenderwet af.”

Transgenderzorg: –

In het verkiezingsprogramma staat:

“De spanning tussen maakbaarheid en gebrokenheid is duidelijk zichtbaar bij vragen rondom geslacht en gender. Medisch gezien kan er steeds meer. Maar is alles wat kan ook verstandig? De worsteling van intersekse en transgender personen met zichzelf en met het leven is vaak intens en aangrijpend. Als zij iets nodig hebben, is het wel compassie, hulp en steun. Dat betekent echter niet dat iedereen zomaar een eigen gender moet kunnen kiezen. Medisch ingrijpen bij minderjarigen kan bijvoorbeeld niet zonder regulering en dient, gelet op het onomkeerbare karakter, ontmoedigd te worden.“

SGP stemde afgelopen september tegen de motie voor onderzoek naar meer trans klinieken om de wachtlijsten terug te dringen in de zorg. Ook stemde ze voor de motie om puberteitsremmers te verbieden.

X op officiële documenten: onbekend

Het standpunt van de SGP over de X op officiële documenten en de erkenning van non-binaire personen is nog onduidelijk. Het bestaan van intersekse en trans mensen wordt erkend, tegelijk wordt er gewaarschuwd tegen genderideologie en het kiezen van een eigen gender.

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van de SGP over transitieverlof is nog onduidelijk.

Deelname Rainbowvote: –

SGP heeft niet haar standpunten en kandidaten gedeeld voor de Rainbowvote.

Overige transspecifieke aandacht:

In het verkiezingsprogramma staat:

“Verder wil de SGP:

-stoppen met het verstrekken van subsidies die uitdrukkelijk bedoeld zijn om de genderideologie aan burgers en leerlingen op te dringen

-dat de EU haar lidstaten niet onder druk zet bij zaken als abortus of het homohuwelijk en lhbti-beleid”

Terug naar de tabel Transvote 2023.

SP

Transgenderwet: +

SP is voor de transgenderwet, waarmee trans mensen hun geslachtsvermeldingen gemakkelijker kunnen wijzigen en het ook mogelijk wordt voor jongeren om dit te regelen. (bron Rainbowvote en regenboogdebat).

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“De wachtlijsten in de ouderenzorg, jeugdzorg en transgenderzorg zijn onacceptabel lang en werken we weg.” SP stemde voor de motie voor onderzoek naar meer trans klinieken om de wachttijden terug te dringen. SP stemde tegen de motie om puberteitsremmers af te schaffen (bron: rainbowvote).

X op officiële documenten: +

SP is voor het realiseren van de mogelijkheid om ook zonder de rechter je geslacht in officiële documenten zoals het paspoort te laten doorhalen met een (bron: Rainbowvote). In het regenboogdebat gaven ze aan de initiatiefwet voor een X te willen steunen.

Transitieverlof: +

SP is voor het wettelijke recht op transitieverlof en dat daar middelen voor worden gereserveerd (bron: Rainbowvote en regenboogdebat).

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor de standpunten van de SP over ook andere lhbti kwesties en de voorgedragen kandidaten. Ook kan je hier het regenboogdebat terugkijken waarin SP deelnam.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

VOLT

Transgenderwet: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“Om de positie van transgender personen, non-binaire personen en mensen met een intersekse-conditie te verbeteren is Volt voorstander van de zogenoemde Transgenderwet en de optie voor een X als geslachtsaanduiding in het paspoort op te nemen.”

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“We maken transgenderzorg beter, toegankelijker en sneller beschikbaar. Met onder andere een kortere psychologische behandeling en eerder toegang tot medicatie wanneer dit passend is voor de cliënt. De keuze voor (of niet voor) genderbevestigende therapie wordt volgens Volt gemaakt in de spreekkamer van specialisten: vrij van politieke standpunten. We zorgen o.a. voor meer opleidingsplaatsen voor medisch specialisten.”

Ze hebben ook gestemd voor de motie voor onderzoek naar meer trans klinieken op de wachttijden terug te dringen. Ze stemde tegen de motie om puberteitsremmers af te schaffen (bron: Rainbowvote).

X op officiële documenten:+

In het verkiezingsprogramma staat:

“Het wordt makkelijker om een aanpassing te doen van de geslachtsregistratie in de geboorteakte. En het mogelijk wordt om een X op te nemen in de geboorteakte.”

Transitieverlof:+

Volt is voor het wettelijke recht op transitieverlof en dat daar middelen voor worden gereserveerd (bron: Rainbowvote en regenboogdebat).

Deelname Rainbowvote: +

Volt heeft haar standpunten en kandidaten gedeeld. Meer weten over hoe Volt denkt over lhbti+ zaken, kijk daarvoor verder op de Rainbowvote. Volt is vanwege haar zetel-omvang in de peilingen niet uitgenodigd voor het regenboogdebat, maar heeft wel haar reactie meegegeven op de vragen.

(Overige) transspecifieke aandacht:

In het verkiezingsprogramma van VOLT staat nog:

“Volt pleit voor de inclusie van transvrouwen in de topsport, vrij van desinformatie.” Kijk verder naar de Rainbowvote voor Volt’s overige lhbti+ standpunten.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

VVD

Transgenderwet: +/-

In het regenboogdebat gaf VVD aan geen principiële bezwaren hebben tegen het wetsvoorstel om de wijziging eenvoudiger te maken. VVD geeft wel aan dat het belangrijk is dat mensen voldoende voorlichting krijgen. Dat moet nog meer geborgd worden in het voorstel.

Transgenderzorg: +

VVD is voor het terugdringen van wachtlijsten in de transgenderzorg. Ze hebben ook gestemd voor de motie voor onderzoek naar meer trans klinieken op de wachttijden terug te dringen. Ze stemde tegen de motie om puberteitsremmers af te schaffen (bron: Rainbowvote).

X op officiële documenten: +

VVD is voor het realiseren van de mogelijkheid om ook zonder de rechter je geslacht in officiële documenten zoals het paspoort te laten doorhalen met een x (bron: Rainbowvote). In het regenboogdebat gaven ze aan de initiatiefwet voor een x te willen steunen.

Transitieverlof:+

VVD is voor het wettelijke recht op transitieverlof, en dat daar middelen vrij voor worden gemaakt. (bron: Rainbowvote en regenboogdebat)

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor de standpunten van de VVD over ook andere lhbti kwesties en de voorgedragen kandidaten. Ook kan je hier het regenboogdebat terugkijken waarin Sophie Hermans van de VVD deelnam.

(Overige) transspecifieke aandacht

Het partijprogramma van de VVD noemt nergens expliciet transgender personen, maar bespreekt een aantal keer ‘LHBTIQ+’ met betrekking tot bevorderen van veiligheid en acceptatie.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

50PLUS

Transgenderwet: –

50PLUS is tegen het wetsvoorstel dat de wijziging van geslachtsvermelding eenvoudig maakt (zonder deskundigenverklaring) en het ook mogelijk maakt voor jongeren de onder 16 om dit samen met hun ouders en middels de rechter te regelen (bron: Rainbowvote).

Transgenderzorg: +

50PLUS is voor het terugdringen van wachtlijsten in de transgenderzorg. Ze hebben ook gestemd voor de motie voor onderzoek naar meer trans klinieken op de wachttijden terug te dringen. Ze stemde tegen de motie om puberteitsremmers af te schaffen (bron: Rainbowvote).

X op officiële documenten: –

50PLUS is tegen het realiseren van de mogelijkheid om ook zonder de rechter je geslacht in officiële documenten zoals het paspoort te laten doorhalen met een x (bron: Rainbowvote).

Transitieverlof: +

50PLUS is voor het wettelijke recht op transitieverlof (bron: Rainbowvote).

Deelname Rainbowvote: +

Roze 50PLUS neemt deel aan de Rainbowvote. Hierdoor kan je hun reactie op nog meer lhbti kwesties terugvinden.

(Overige) transspecifieke aandacht

Het partijprogramma van 50Plus noemt helemaal nergens transgender personen, niet eens in LHBTI+ verband.

Terug naar de tabel Transvote 2023.

Disclaimer

Aan de informatie op deze transvote is met zorg gewerkt. De gegevens hiervoor worden veelal uit de rainbowvote gehaald en de verkiezingsprogramma’s. Toch kunnen bij de verwerking daarvan fouten worden gemaakt. Constateer je een fout, neem dan contact met ons op.