Transgender Netwerk heeft met verbazing de Zembla-uitzending over het Nederlands transgenderprotocol bekeken. Helaas is een groot deel van onze zorgen uit onze brandbrief uitgekomen. Er is geen sprake van een evenwichtige uitzending over de transgenderzorg voor jongeren. Een van de opvallendste zaken: transgender mensen die baat hebben gehad aan puberteitsremmers komen niet aan het woord. En de achtergrond van de critici uit Zweden, Finland en Engeland wordt niet belicht.
Wij als Transgender Netwerk komen uiteraard op voor de best mogelijk zorg voor mensen die worstelen met hun genderidentiteit en zijn dus uiteraard voorstander voor meer gedegen onderzoek zodat mensen nog beter geholpen kunnen worden. De uitzending van Zembla draaide om de puberteitsremmers die aan sommige jongeren worden gegeven. Puberteitsremmers zijn een belangrijk onderdeel van de transgenderzorg voor jongeren. Met deze medicijnen kan voorkomen worden dat jongeren een puberteit moeten doorgaan die in strijd is met hun genderidentiteit, met alle lichamelijke en mentale gevolgen van dien. Daarnaast zijn dit medicijnen die al lange tijd worden aangeboden, bij trans en cisgender kinderen, en zijn zij omkeerbaar en veilig met de begeleiding die hiervoor in Nederland is. Zo worden al sinds de jaren negentig puberteitsremmers ingezet bij cisgender kinderen die te vroeg in de puberteit gaan.
Het is goed dat er wetenschappelijke discussies zijn over wat de beste zorg is en voor welke groep het geschikt is, en dat het duidelijk wordt wat we wel en (nog) niet met zekerheid al weten over eventuele bijeffecten, en ook wat er qua niveau van onderzoek wel en niet mogelijk is in het veld van de transgenderzorg. Maar berichtgeving hierover in de media moet gebaseerd zijn op feiten, in de juiste context worden geplaatst en bekeken worden volgens de standaarden die voor andere vormen van kindergeneeskunde en psychiatrie gelden. We belichten hier enkele opvallende zaken uit de uitzending:
Ontbreken van transgender mensen die baat hebben gehad aan puberteitsremmers in de uitzending
In de uitzending komen geen ervaringsdeskundigen aan het woord die wel baat hebben gehad bij de puberteitsremmers. Noch al de mensen die hiervoor al jaren op de wachtlijst staan, of die er geen gebruik van hebben kunnen maken vanwege die lange wachttijden.
Artsen in landen zoals Amerika en Duitsland waarin het Dutch protocol ook gevolgd wordt, ontbreken.
Alleen uit de landen die de transgenderzorg hebben ingeperkt, komen er ‘experts’ aan het woord. Ten onrechte suggereert het item dat ’the Dutch Protocol’ gevolgd werd op die plekken waar de transgenderzorg voor jongeren wordt ingeperkt. Maar Britse en Zweeds evaluatiecommissies verwezen juist naar the Dutch Protocol als voorbeeld van hoe het wél moet.
Tegenstanders van transgenderzorg worden neergezet als neutrale experts
De drie geïnterviewden uit Finland, Zweden en Engeland, respectievelijk Riittakerttu Kaltiale, Mikael Landén en Hannah Barnes, kunnen niet als neutraal beschouwd worden. De onderzoeksuitkomsten van Kaltiala zijn zeker aanleiding tot vragen over hoe de zorg voor verschillende groepen pubers verbeterd kan worden. Zij begeeft zich echter ook op podia en aan de zijde van uitgesproken ideologische en religieuze tegenstanders van genderbevestigende zorg voor minderjarigen. Ditzelfde geldt voor Landén en Barnes. Het feit dat Zembla ervoor koos deze drie mensen te interviewen en te presenteren als neutrale experts zonder de kijker te informeren over hun twijfelachtige achtergrond beschouwen wij als het verspreiden van desinformatie.
Aandachtspunten in onderzoek is NIET hetzelfde als slechte zorg
Ook de suggestie die door Zembla wordt gewekt over het ontbreken van onderzoek naar de effecten van de behandeling van transgender jongeren is schokkend. Er wordt namelijk gesuggereerd dat het feit dat er verbeterpunten voor onderzoek zijn betekent dat de zorg in Nederland niet goed is. Deze weergave komt niet overeen met het feit dat er al jarenlang onderzoek wordt gedaan naar de behandeling en dat hier robuuste zorgstandaarden voor bestaan. Dat er verbeterpunten zijn in het onderzoek naar puberteitsremmers is al lang bekend in het veld. Maar tegelijkertijd hebben de behandelaars nu al te maken met jongeren waarvan de nood zo hoog is, die nu hun puberteit doormaken. De vraag hoe die jongeren het best geholpen kunnen worden met alle kennis die op dit moment aanwezig is, en het wikken en wegen van de beschikbare evidence-base inclusief de beperkingen ervan, wordt in zorgstandaarden door wetenschappers en artsen samen bepaald. Daarin werkt de transgenderzorg voor jongeren hetzelfde als elke andere zorg. Heel veel behandelingen worden doorlopend onderzocht terwijl ze gegeven worden. Ook is het heel gebruikelijk in de kindergeneeskunde dat een dubbelblind onderzoek met controlegroep onmogelijk en onethisch is. Ook daarin wijkt het onderzoek naar puberteitsremmers niet af.
Medische behandelingen moeten uiteraard onderzocht en geëvalueerd worden. En er zijn uiteraard verbeteringen mogelijk in de behandeling van trans jongeren. Maar het is cruciaal dat dit gedaan wordt op basis van nuance, feiten en in gesprek van goede trouw met een passend scala aan experts en ervaringsdeskundigen. Overbezorgde, alarmerende berichten in de media zijn niet zonder schade gebleken voor toegang tot de transgenderzorg die voor het welzijn van transgender personen aangetoond belangrijk is.
Mediaberichtgeving die zegt te willen informeren, maar vooral eenzijdig kritiek presenteert zonder nader onderzoek, de juiste context en alle perspectieven, helpt de kwaliteit van de transgenderzorg niet verder. Noch al die mensen die baat hebben bij deze zorg en al jaren moeten wachten op zorg.
Lees hier verder over het Dutch Protocol
Lees hier de reactie van Patiëntenorganisatie Transvisie