Onder de titel ‘Vrijheid en Zichtbaarheid’ rapporteert het kenniscentrum RutgersWPF over het vooronderzoek naar transgenders en veiligheid. Dit vooronderzoek had als doel om richting te geven aan het grote kwanititatieve onderzoek naar de situatie van transgenders in Nederland, dat het Sociaal Cultureel Planbureau dit voorjaar uit gaat voeren. Daarbij zullen onveiligheid en discriminatie belangrijke thema’s vormen. Rutgers WPF heeft aan de hand van gesprekken in vier focusgroepen informatie verzameld over veiligheid en discriminatie van transgenders. Het vooronderzoek is in opdracht van het SCP en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap uitgevoerd.
De uitkomsten van dit vooronderzoek bieden niet alleen de aanzet voor vragen in het kwantitatieve onderzoek, maar geven ook al inzicht in de benarde positie die transgender personen in onze samenleving innemen. De respondenten van de focusgroepen waren transvrouwen, transmannen en transgender personen die zich anders dan enkel man of vrouw identificeerden. Er ontstaat aan de hand van uitleg en citaten een beeld van een kwetsbare groep. Ze ervaren problemen als ze open zijn over zichzelf en zowel wanneer ze zich proberen te verschuilen voor de veroordelende buitenwereld. Wanneer ze open over zichzelf zijn, soms tegen wil en dank, blijkt een deel veelvuldig gediscrimineerd of negatief behandeld te worden. Als ze er voor kiezen of zich gedwongen voelen hun verleden van geslachtsaanpassing te verzwijgen ontstaat er een voortdurende angst voor afwijzing wanneer het wel naar buiten zou komen.
Uit de gesprekken is duidelijk geworden dat de respondenten die een geslachtstransitie hebben ondergaan deze periode van transitie aanmerken als een tijd waarin ze het meest kwetsbaar waren voor discriminatie op alle vlakken. Het betrof dan vooral de reactie in een publieke omgeving op de nieuwe genderrol, acceptatie op de werkvloer, acceptatie door familie en hoe ze behandeld werden door instanties. Onwetendheid in de omgeving blijkt ook vaak mee te spelen bij verschillende vormen van discriminatie, waarbij bijvoorbeeld werkgevers het als een risico voor hun onderneming zien om een transgender persoon aan te nemen.
Deze en alle andere uitkomsten van het vooronderzoek heeft RutgersWPF omgezet in aanbevelingen voor het SCP onderzoek. Dit alles valt terug te lezen in het rapport zelf, dat hier te downloaden is.